همنشینی با خانواده شهدا، دلپذیرترین لحظات زندگی‌ام است
به گزارش نوید شاهد زنجان، این روزهای منتسب به هفته کتاب و کتابخوانی است. هفته ای که ضرورت مطالعه کتاب بار دیگر جلوه می کند و یادآور این موضوع است که انسان آگاه همیشه تصمیم درستی را می گیرد. در این میان مطلع بودن از تاریخ ارزشمند میهن اسلامی اصل مهمی است که برای حفظ ارزش ها و شکرگزاری نعمت های بی شمار خداوند لازم است. کشور عزیز مان در طول تاریخ فراز و نشیب های بسیاری را پشت سر گذاشته است و اتفاقات ارزشمندی چون پیروزی انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس را در کارنامه تاریخی خود دارد. در این میان جوانان این مرز و بوم حق دارند از زحمات قهرمانانی که جان خود را برای حفظ این آب و خاک کشیده اند مطلع شده و راه آنان را ادامه دهند.
مریم توکلی متولد سال 1357 یکی از نویسندگان استان زنجان است. او دو فرزند دارد و علاوه بر تحصیل در رشته حسابداری در عرصه‌ی ادبیات و شعر و قصه هم فعال بوده است. آثاری که او نگاشته گوشه‌ای از دلاوری‌ها و زحمات خانواده های شاهد و ایثارگر را به تصویر کشیده می کشد، از این‌رو این ایام فرصت ارزشمندی است تا با او به گفتگو بنشینیم.
در ادامه مصاحبه خبرنگار نوید شاهد زنجان را با این نویسنده همراه باشید؛
اولین حضور شما در عرصه هنر چگونه رقم خورد؟
اولین تجربه حضورم در کلاس‌های ادبی به سالهای ۷۷_۷۸ و شرکت در کلاس‌های شعر و قصه در کانون فرهنگی شاهد برمی گردد که زیر نظر اساتید بزرگواری چون آقای حری و آقای وحیدی بود.
با این حال معتقدم ردّپای هنر، از روز اول باید در روح انسان سرشته شده باشد تا فرد بتواند استعدادش را پیدا کند و پرورش دهد. احساس می کنم به لطف خداوند ذره‌ای از این عطر با روحم عجین شده است. هر چند هنوز نتوانسته ام این استعداد را به بلوغ برسانم و به طور کامل رشد دهم. اما از استشمام این عطر لذت می برم و امیدوارم این توانایی را داشته باشم تا این کودک نوپا را رشد داده و به اوج برسانم.
آیا حضورتان در وادی هنر دلیل خاصی هم دارد؟
فکر می کنم ورود به وادی نوشتن، علت خاصی نمی خواهد. گاهی ما نیاز داریم که بنویسم تا به آرامش برسیم. مقوله‌ی هنر؛ به خصوص قلم به دست گرفتن و خط‌خطی‌های ساده یکی از نیازهای نهفته‌ی انسان هاست.
مشوق شما در این مسیر چه کسی بوده است؟
الحمدلله همسری دارم که ذاتا اهل قلم، ادب و هنر هستند. ضمن اینکه تحصیلات کلاسیک ادبی دارد و دارای ذوق هنری بالایی است. همین قدر بگویم که یکی از تفریحات روزهای آغازین زندگی‌مان بیدل‌خوانی در خانه بود. حتی حفظ‌کردن غزلهای بیدل دهلوی جزو کارهای روزانـه‌مان محسوب می شد. هر چند تخصص اصلی ایشان در باب هنر، شعر است اما او اولین ویرایشگر نوشته‌های من به شمار می رود.
در مسیر هنر، نویسندگی خودتان را چگونه ارزیابی می کنید؟
اعتراف می کنم هنوز به جایی نرسیدم که به طور حرفه‌ای، حرفی برای گفتن داشته باشم اما به طور آماتور داستان‌نویسی می کنم. عمده فعالیتم، سیر در زندگی خانواده شهداست. نشستن پای صحبت همسران و مادران شهدا یکی از دلپذیرترین لحظات زندگی‌ام محسوب میشود. برای من عجیب و قشنگ است که بعد از گذشت سالها، هنوز مادر شهیدی با آمدن نام فرزندش از عمق وجود اشک می ریزد و یا همسر شهیدی با یادآوری عشق کوتاه‌مدت زندگی‌اش، ذوق می کند و این ذوق با اشک شوق به اوج می رسد.
نتیجه لذت بردن از صحبت های همسران و مادران شهدا اخیرا به چاپ کتاب هایی برایتان رقم خورده است، درباره این کتاب ها به مخاطبان توضیحاتی بفرمایید.
بله، به لطف خدا و نگاه شهدا دو کتاب در زمینه ایثار و شهادت دارم. کتاب «راحله» همسرانه‌های بسیار زیبا و دلنشین شهید قیاسعلی نجفی‌راد و کتاب «بهتر از مجنون» هم شرح زندگی عاشقانه شهید محمد میرزاجانی است. کتاب «راحله» داستان عجیب و باورنکردنی زنی جوان که با پنج فرزندش؛ تمام تلاشش را برای مداوا و پرستاری از همسر قطع‌نخاعی خود می کند و در مدت دو سال اتفاقات تلخ و شیرینی رقم می زند که سند عاشقی‌اش می شود. کتاب «بهتر از مجنون» نیز زندگی مردی‌ست که دیوانه‌وار همسر و دو دختر زیبایش را دوست داشته و برای دل کندن از آنها، مسیر سلوکانه‌ای را آغاز می کند و نهایتا فراقی با جای زخمی عمیق به جای می گذارد.
این تجارب منحصر به فرد هستند به نظرتان امروزه نسل جدید برای ارتباط گیری با نسل شهدا به چه چیزی نیاز دارد؟
امروزه کار با نسل جدید احتیاج به سواد رسانه‌ای بالایی دارد. نسل جدید، مشغولیت‌های کاذب فراوانی دارد و متاسفانه بیش از ۹۰درصد این مشغولیت در فضای مجازی خلاصه می شود. بنابراین ما باید در این زمینه مسلح باشیم تا با زبانی نرم و اطلاعاتی بالا بتوانیم قدرت جذب داشته و در انتقال مطالب درست عمل کنیم. همچنین باید دقت داشته باشیم تولید محتوا در فضای مجازی نزدیک‌ترین راه ارتباطی با این نسل محسوب می شود.
نگاه شما بعد از نویسندگی به حوزه ایثار و شهادت چه رنگ و بویی گرفته است؟
آنچه در وجودم پررنگ شده و من را به تلاطم می کشد این است که اگر دیر بجنبیم، نعمت‌های پربرکتی را از دست خواهیم داد. کمااینکه نعمت نفس‌گرم پدران و مادران شهدا رفته‌رفته کم شده و گفتنی‌های زیادی را با خود به دل خاک می برند، ضمن اینکه توفیق همراهی با این عزیزان برای ما رفته رفته کمتر می شود. در واقع باید تا فرصت هست باید از وجودشان استفاده کنیم و قبل از اینکه خاطرات زیرخاکی شهدا به دل فراموشی سپرده شوند، دریابیم‌شان و به شیوه‌‌‌ای جدید و جذاب در اختیار فرزندان این مرز و بوم قرار دهیم.
نظرتان در خصوص موانع هنر با موضوع دفاع مقدس چیست؟
فکر می کنم، هنرمند متعهد نباید به موانع فکر کند و اصولا اگر موانعی هم باشد نباید مانع کار هنرمند باشد. اما اگر بخواهیم این موضوع را از بالا نگاه کنیم دوری از مردم را می شود اصلی‌ترین مانع و روش کارکرد در این حوزه بیان کرد. دقت کنیم که فرهنگ عاشورا پس از ۱۴۰۰ سال هنوز زنده است، چون توسط مردم نگهداری شده است. بنابراین فرهنگ ایثار و شهادت را نباید در کوچه پس کوچه های ادارات و سازمان ها متمرکز کرد، بلکه این اصل باید مردم محور باشد تا زنده بماند.
امروزه شاهد تولید آثاری در حوزه ایثار و شهادت هستیم که گاه مخاطبان قابل توجهی را به سوی خود جذب می‌کنند. نظر شما درباره علت این موضوع چیست؟
الحمدلله به لطف قلم‌های پرتوان و ذهن پویای جوانان امروز آثاری که خلق می شود، موازی با سلیقه جوانان هست و به نظرم روان‌نویسی و قدیسه نساختن از شهدا و انعکاس زندگی معمولی و عاشقانه شهدا می تواند باب بزرگی در این مقوله برایمان باز کند.
چه مواردی به بالندگی فرهنگ ایثار و شهادت در عرصه هنر کمک می‌کنند؟
به نظرم فرهنگ ایثار و شهادت پس از ۴۰سال به اندازه کافی بالیده و رشد کرده است. اکنون وقت تکثیر آن در ابعاد مختلف فکری‌ست به طور مثال تاکنون چند درصد از آثار تولید شده و مکتوب ما که بعضا آثار فاخری نیز هستند، به زبان های بزرگ دنیا ترجمه و پخش شده‌اند!؟
انتظار شما از مسئولان این حوزه چیست؟
عاجزانه درخواست می کنم کارشناسان زبده ای در این مسیر بکار بگرفته شوند تا آثار فاخری تولید شود و صرفا کمیت چاپ کتاب ملاک نباشد. ما نویسنده‌های نوپا و قَدَری داریم که حرف برای گفتن دارند فقط باید مسیر اصلی را به آنها نشان دهیم.
برای آینده هنری خود چه برنامه هایی دارید؟
از خداوند می خواهم به قلمم توان و به ذهنم پویایی دهد تا در این مسیر مطالبی به جا بگذارم که تاثیرگذار باشد.
