نسل جوان، الگوسازی درستی از شهدا می‌خواهد
به گزارش نوید شاهد زنجان، دوران کودکی و نوجوانی خود را در روستای قره بوطه در شهرستان زنجان و در یک خانواده هشت نفری سپری کرده است و از 20 سالگی ساکن شهر زنجان است. او اکنون متاهل هست و یکی از مشوق های او همسرش بوده است. فاطمه حیدری اولین شعر خودش را در کلاس پنجم ابتدایی سروده اما قبل از آن به استعداد داستان پردازی خود پی می برد. به همین خاطر در دوره دبیرستان رشته ادبیات و علوم انسانی را انتخاب می کند تا با آرایه های ادبی به خوبی آشنا شود.
دوران دانشجویی‌اش را در رشته باستان‌شناسی در دانشگاه محقق اردبیلی و حضور در انجمن های ادبی آن دانشگاه سپری می کند. به گفته خودش بهترین اشعارش را در آن زمان سروده. او پس از فارغ التحصیلی از این دانشگاه در سال 88 و بعد از یک برهه توقف، در سال 90 در خبرگزاری فارس زنجان مشغول به کار می شود. این حرفه موجب می شود از شعر و ادبیات و داستان نویسی کاملا دور شود، تا اینکه در سال 96 در کنار کار رسانه ای، برای نوشتن اولین رمان اش دست به قلم می شود و در سال 99 همزمان با تحصیل در رشته حقوق قضایی و سردبیری پایگاه خبری نه وار نیوز و همکاری با خبرگزاری تسنیم، کار خود را برای نوشتن کتاب هایی در حوزه دفاع مقدس با دبیرخانه کنگره شهدای 3535 شهید استان آغاز می کند. اکنون در کنار فعالیت خبری و رسانه ای، مشغول نوشتن کتاب هایی در زمینه ایثار و شهادت است. به تازگی کتاب های او رونمایی شده است در ادامه مصاحبه صمیمی با این نویسنده نوقلم را همراه باشید.
از چه زمانی وارد عرصه نگارش کتاب شدید؟
قبلا یک مجموعه شعر و رمان نوشته بودم که هنوز به مرحله چاپ نرساندم. اما به طور رسمی اگر بخواهم بگویم از سال 99 با پیشنهاد مسئولان دبیرخانه کنگره شهدا وارد این عرصه شدم، احساس کردم این پیشنهاد درست همان چیزی است که من سال ها دنبالش بوده ام، می دانستم نوشتن درباره شهدا باعث پرورش روح و رضایت قلبی من خواهد بود و دنیایی است که من دوست داشتم در آن به نحو دیگری قلم بزنم.
علت این رضایت قلبی شما برای ورود به این عرصه چه بود؟
اگر بخواهم علت ورود به عرصه نویسندگی را به صورت کلی بگویم، قطعا استعداد درونی و علاقه ام دلیل اصلی این امر است، من وقتی کودکی 10 ساله بودم توی ایوان حیاطمان، داستان پردازی و خیال پردازی می کردم، گاهی آنها را پشت دفتر مشقم می نوشتم. اما خب طبیعی بود که در آن سن سازماندهی مطالب را ندانم. گاهی بعد از نوشتن داستان های ذهنی ام آنها را قایم می کردم تا کسی پیدایشان نکند و از طرفی توی روستا امکانات آنچنانی برای پرورش چنین استعدادهایی نبود. خیلی دیر به این نتیجه رسیدم که باید به این استعدادم توجهی نشان دهم، تصمیمم برای نوشتن رمان در سال 96 هم به دنبال یک اتفاق ناگوار در زندگی ام بود که برای التیام حالم دست به قلم شدم. اما اگر منظورتان ورود به عرصه نویسندگی در حوزه دفاع مقدس بود باید بگویم من در عرصه خبرنگاری گزارشهای زیادی در این حوزه کار کرده بودم همیشه احساس می کردم این نگارش‌های کوتاه و خلاصه مرا راضی نمی کند و از طرفی حق مطلب ادا نمی‌شود، همیشه دلم می‌خواست بیشتر برای شهدا کار کنم، احساس می کردم از سمت آنها دعوت می شوم برای ورود به این عرصه، اما نوشتن گزارش خبری را کافی نمی دانستم دوست داشتم همانطور که شهدا کار کرده اند من هم با همه توان و استعدادم برایشان قدمی بردارم.
از طرفی گاهی سرم به قدری شلوغ می شد که نمی توانستم پیگیر خواسته دلم باشم، تا اینکه همکاری با کنگره شهدای استان این باب را برای من گشود و یک فرصتی شد برای ادای دین به کسانی که روزی به خاطر حفظ ارزش های انقلاب از جان خود گذشته اند، و در حال حاضر خیلی خوشحال هستم که همچنان در این حوزه فعالیت می کنم.
چه کسی و یا چه موضوعی مشوقتان بوده است؟
مشوق اصلی من برای نوشتن چه در حوزه دفاع مقدس و چه در زمینه های دیگر، اول دفترچه قدیمی قرمز رنگ پدرم است که از دوران جبهه و روزهای حضورش در منطقه به یادگار دارد. توی آن دفترچه خاطرات پدرم از آن روزها به دست و قلم خودشان نوشته شده و من همیشه دوست داشتم و دارم که روزی آن خاطرات را خودم در قالب یک کتاب بنویسم.
همین علاقه من برای نوشتن خاطرات پدرم از بچگی باعث شده بود که به داستان پردازی‌ها و خیال‌پردازی‌هایم بال و پر دهم تا شاید روزی برسد، توانایی نوشتن یک کتاب را داشته باشم. این انگیزه بزرگ ترین تشویق برای نوشتن و دست به قلم شدن من بود. اما برای نوشتن دو کتابم که اخیرا رونمایی شد، تشویق های آقای شمس الدین موسوی مدیرکل فعلی حفظ آثار استان و آقای عبداله جعفری مدیر کل حفظ آثار سپاه استان نقش بسیار پر رنگی داشت، مهمتر از همه دوست داشتم من هم با زبان و به روش خودم قدردان شهدا و ایثارگرانی باشم که نامشان در تاریخ کشورم ماندگار است و ما تا ابد مدیون از خود گذشتگی آنها خواهیم ماند.
به دو کتابی که اخیرا از شما منتشر شده است اشاره کردید. لظفا توضیحاتی درباره آنها بفرمایید.
دو عنوان کتاب "داغ مهران" و "آرام جان" به تازگی منتشر و رونمایی شد و من هنوز نمیتوانم درباره تاثیرش روی مخاطب نظری دهم و باید بگویم این کتاب ها نخستین تجربیات رسمی من در حوزه ادبیات دفاع مقدس بودند و قطعا برای پرورش و بالندگی در این حوزه نیاز به تجربیات زیادی خواهم داشت.
این دو کتاب چه موضوع هایی را در بر می گیرند؟
«داغ مهران» درباره یکی از آزادگانی است که اصالتا بیجاری بوده اما متولد و ساکن سلطانیه است، اسم وی مرتضی محبت نیا است که در سن نوجوانی با دستکاری شناسنامه عازم جبهه می شود و در سال 67 پس از چند ماه حضور در دشت عباس، به منطقه غرب اعزام می شود و طی عملیاتی در منطقه مهران که نخستین عملیات حضور وی بوده به اسارت دشمن در می آید، او به خاطر سن پایین و نداشتن محاسن مورد تمسخر و اذیت نیروهای بعثی بوده و شکنجه های روحی و جسمی زیادی را تحمل می کند. مرتضی محبت نیا مدتی را در اردوگاه های بعثی با سید آزادگان (حاج آقای ابوترابی) در یک اسایشگاه سپری کرده و نزد ایشان درس هایی را می آموزد.
در نهایت در سال 69 به همراه دیگر اسرای کشور به میهن اسلامی باز می گردد اما متاسفانه اثرات شکنجه ها او را رها نکرده و وی با تحمل رنج بیماری ناشی از سختی های آن دوران، زندگی خود را در شهر سلطانیه می گذراند.
کتاب «آرام جان» درباره زندگی شهید حاج سید اصغر مصطفوی است که از زبان همسرش به آن پرداخته شده است، شهید مصطفوی اهل روستای "حاج ارش" بوده که قبل از پیروزی انقلاب، فعالیت سیاسی بزرگی داشته و اعلامیه های امام خمینی (ره) را از قم به زنجان آورده و پخش می کرد، وی در دوران هشت سال دفاع مقدس هم ابتدا به صورت بسیجی و سپس در قالب نیروهای جهادگر به منطقه اعزام می شود و در منطقه ماووت کردستان به شهادت می رسد، در این کتاب به ابعاد مختلفی از زندگی او پرداخته شده و خواننده از ماجرای خواستکاری از همسرش فاطمه خانم تا حتی روزهای بعد از شهادت ایشان را می تواند بخواند. این کتاب یکی از کتاب های مجموعه ماهرخ بوده و می توان گفت به عاشقانه های سید با همسرش و خانواده دوستی او نیز در کنار رشادت هایش پرداخته است.
شما جوان هستید و می دانید پیوند نسل جدید با ارزش های آن روزها چقدر مهم است، به نظرتان امروزه نسل جدید برای ارتباط گیری با نسل شهدا به چه چیزی نیاز دارد؟
به الگوسازی درست! نسل جدید نیاز دارند با حقایق جنگ آنگونه که بوده آشنا شوند تا بتوانند چیزی را که ندیده اند باور کنند، نسل ما با نسل های جدید و نوجوان فرق دارد، ما فرزندان کسانی بودیم که خودشان در جبهه حضور داشته اند و به راحتی از زبان پدرانمان حقایق آن دوران را شنیده ایم و درباره جانفشانی شهدا و ایثارگران دنبال چرایی نیستیم چون مسیر آنها را باور داریم. اما نسل جدید برای ارتباط گیری با نسل شهدا نیاز دارند ابتدا این حجم از رشادت و ایثار را درک کنند، بپذیرند که آن روزها رزمندگان برای چه ارزش هایی وارد میدان شدند تا با درک این مسائل ارتباط محکمی برقرار شود. این روزها دشمن با تبلیغات غلط خود به دنبال شست و شوی ذهنی و سمت و سو دادن به افکار نوجوانان ماست، ما باید با بازیابی دوران دفاع مقدس در قالب های مختلف، به نسل جوان و نوجوان خودمان کمک کنیم. خیلی از نوجوانان ما با خواندن کتاب "شهید ابراهیم" مرید این شهید بزرگ شده‌اند و ایشان را الگوی خود می‌دانند.
از موانع موجود بر سر راه هنر و هنرمند با موضوع دفاع مقدس بفرمایید.
موانع بسیار زیادی بر سر راه یک هنرمند است، مهمترین آن نداشتن حمایت مالی است، متاسفانه هنرمند با وجود ماه‌ها و سال‌ها زمانی که برای خلق یک اثر هنری می گذارد، به خاطر نبود حمایت مالی و حتی معنوی دلسرد میشود. ما هنوز در حوزه نشر، توزیع و معرفی کتاب های حوزه دفاع مقدس با مشکلات زیادی مواجه هستیم حتی گاهی تیراژ کتابها واقعی نیست و این مساله انگیزه را از نویسنده می گیرد.
نبود همکاری برخی از ایثارگران و خانواده های شهدا برای تولید یک اثر هم یکی از مشکلاتی است که بسیار با آن مواجه می شویم.
امروزه شاهد تولید آثاری در حوزه ایثار و شهادت هستیم که گاه مخطبان قابل توجهی را به سوی خود جذب می‌کنند. نظر شما درباره علت این موضوع چیست؟
بخاطر اینکه مردم به ویژه نسل جوان و نوجوان دنبال رویدادهای آن دوران هستند به شرط اینکه ما محتوای خوب و درستی به مخاطب بدهیم، قطعا آگاهی مخاطب آنقدر بالا هست که یک اثر خوب و غنی را تشخیص داده و پذیرای آن باشد، از طرفی مردم درباره جنگ تحمیلی، دنبال تعاریف و روایت هایی هستند که دخل و تصرفی در آن نشده باشد. دوران دفاع مقدس بخش مهم و درخشانی از تاریخ کشور و ملت ما محسوب می شود و مشخص است که ملت ما دوست دارند درباره این برهه آثاری را ببینند که مخاطب پسند بوده و حرفی برای گفتن داشته باشد.
به نظرتان چه مواردی به بالندگی فرهنگ ایثار و شهادت در عرصه هنر کمک می‌کنند؟
در درجه اول حمایت مادی و معنوی از هنرمند، فراهم کردن فرصت برای بالندگی در این حوزه و برگزاری جشنواره ها که علاوه بر ایجاد حس رقابت بین هنرمندان برای خلق آثار بزرگ در ترویج این فرهنگ نقش مهمی خواهد داشت، اما مساله مهم تر این است که ما باید در ترویج و بالندگی فرهنگ ایثار و شهادت در حوزه هنر، به دنبال پرورش استعدادهای جوانان باشیم، استعدادهایی از جنس نسل های جدید که با رویکردهای جدیدی به این حوزه بپردازند چرا که ما نیاز داریم گاهی با نسل جدید با زبان خودشان سخن بگوییم.
برای آینده هنری خود چه برنامه هایی دارید؟
در حال حاضر مشغول نگارش دو کتاب در حوزه دفاع مقدس هستم، اما تلاش می کنم روی اشعارم تمرکز بیشتری نشان دهم، همچنین شرکت در جشنواره های مختلف ادبی را خیلی دوست دارم، من در حوزه رسانه با وجود اینکه هنوز شاگردی خیلی از اساتیدم را می کنم اما به درجه ای از رشد و توانایی دست یافته ام که برایم راضی کننده است اما سعی خواهم کرد در عرصه دفاع مقدس و در راه خدمت به شهدا به بالندگی که باید، دست پیدا کنم و نذر کرده ام تا زمانی که توان داشته باشم درباره رشادت شهدا و آرمان هایشان قلم زنم، امیدوار هستم شهدا این نذر مرا بپذیرند.
