فرهنگ اعلام شهدا استان زنجان
به گزارش نوید شاهد از زنجان، کتاب " کتاب فرهنگ اعلام شهدا استان زنجان" در 365 صفحه حاوی عناوینی چون سخن ناشر، مقدمه، راهنمای استفاده از فرهنگ اعلام، تعریف واژگان و مفاهیم و ...به نگارش درآمده است.
برخی از مشخصات این کتاب به شرح زیر است؛
مدیر هنری: سعید باباوند
صفحه‌آرایی: مهسا بزرگ امید
ناشر: نشر شاهد
موضوع: جنگ ایران و عراق
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
تاریخ کهن این مرز و بوم سرشار از فداکاری و رشادت دلیر زنان و مردانی است که در نبرد با سیاهی و ظلمت با بذل جان خویش نور و روشنایی را برای آیندگان به ارمغان گذاشته‌اند. هر قدمی که در راه پاسداشت نام و خاطره این زورق‌نشینان کوی صفا و روشنی برداشته شود گنجینه‌ای پربها را به آنان که در دوره کنونی می‌زیند و آنها که در پی خواهند آمد، هدیه می‌کند تا جرعه‌ای از آن همه معرفت و حمیت را ینوشند و بر خود ببالند که چنین تاریخی دارند.
در بخشی دیگر می‌خوانیم:
این کتاب دربردارنده زیست‌نامه تمام افراد با ملیت ایرانی است که از سال 1342 تا زمان انتشار مجموعه کتاب فرهنگ اعلام، به شهادت رسیده‌اند و در بنیاد شهید و امور ایثارگران به عنوان شهید پرونده دارند.
در قسمت دیگر آمده است:
به گفته حمدالله مستوفی شهر زنجان را اردشیر بابكان ساخته و شهین خوانده است. در فرهنگ نامه مرحوم دهخدا در ذیل كلمه شهین چنین تقریر یافته ( شهین نام شهر زنگان است و معرب آن زنجان باشد . گویند آن شهر را اردشیر بابكان بنا كرده است و شهری بود بزرگ در میان ری و آذربایجان و وجه تسمیه آن مخفف زندگان یعنی اهل كتاب زند است و زندیگان زنگان شده و دال آن حذف گردیده. ماخذ و منبع مستوفی در مورد كلمه شهین كه به زنگان اطلاق می گردیده مبهم است و تاكنون هیچ منبع موثق دیگری در این ارتباط اظهار نظر ننموده است.)
آنچه مسلم است از نظر زبان شناسی كلمه شهین ارتباطی به زبانهای پارسی باستان و ادبیات اوستایی ندارد و برعكس كلمه زندیگان كه به معنای اهل كتاب زند ، معروفترین كتاب آئین زردشتی در دوران ساسانی و پسوند (گان) از پساوند پارسی باستان همچون آذربایگان، خدایگان و غیره بوده است . بطور حتم شهر در دوران ساسانی زندیگان نام داشته است كه به علت كثرت استعمال تخفیف یافته و در دوران استیلای اسلام زنگان نام داشته است ، و چون در زبان عربی حرف گ به ج تبدیل می گردد بنابر این كلمه زنگان به زنجان تبدیل شده است.
اسم دیگر شهرستان زنجان (خمسه) است . اطلاق این كلمه به منطقه در منابع و متون جغرافیایی از اواخر دوران قاجار ظاهر شده و در مورد وجه تسمیه آن دو نظر می تواند مطرح باشد. نظر نخستین ناظر بر استقرار طوایفی از ایلات پنجگانه در این منطقه است .
