آزادی به تنهایی سازنده انسان نیست

گزیده ای از دیدگاه های این متفکر شهید

مهدی، بیان الهامی فطری است که مردم به رغم اختلاف باورها و دستاویزهای غیبی‌شان، از طریق آن به این دریافت رسیده‌‌اند که انسانیت روزی موعود بر روی زمین دارد که در آن، رسالت‌های آسمانی با مفاهیم عالی و هدف نهایی‌شان تحقق می‌‌یابند و مسیر طاقت‌فرسای انسان در طول تاریخ پس از رنجی دراز به آرامش و ثبات می‌‌رسد. باور داشتن به این روز غیبی و آینده مورد انتظار، تنها مخصوص کسانی نیست که دین‌مدارانه به غیب ایمان دارند، بلکه در دیگران نیز وجود دارد و حتی در اندیشه‌‌ها و باورهایی که سرسخت‌‌ترین مخالفت را با غیب و امور غیبی دارند، بازتاب می‌‌یابد، مانند ماتریالیسم دیالکتیک که تاریخ را بر اساس تناقض تفسیر می‌‌کند. این مکتب نیز به روزی باور دارد که همه تناقض‌‌ها در آن از میان می‌‌روند و آرامش و صلح برقرار می‌‌گردد. بدین سان، درمی‌‌یابیم که تجربه روانی‌ای که انسان از این احساس در طول تاریخ داشته، یکی از گسترده‌‌ترین و فراگیرترین تجربه‌‌های میان افراد بشر است».

*رشته بیعت هیچ ستمگری بر گردن مهدی نیست

«… هنگامی که از ما خواسته می‌‌شود تا به اندیشه مهدویت به عنوان تعبیری از انسانی زنده و معین که همچون خود ما زیست می‌کند و همانند ما انتظار می‌کشد، ایمان بیاوریم، هدف، القای این مطلب به ما است که اندیشه اعتراض مطلق به هر گونه ستم و بیداد که مهدی نمودبخش آن است، هم‌اکنون به صورت بالفعل در رهبر معترض منتظَر تجسم یافته است و ایمان به وی، باور به همین اعتراض زنده بالفعل و همگامی با او است؛ همو که بنابر روایت در حالی ظهور خواهد کرد که رشته بیعت هیچ ستمگری بر گردنش نیست.

در احادیث، انگیزشی همیشگی و پیوسته به انتظار فرج به چشم می‌‌خورد و از باورداران به مهدی خواسته می‌‌شود که منتظر او باشند. این انتظار، آن ارتباط روحی و پیوند وجدانی را میان ایشان و آن رهبر معترض و ارزش‌‌هایی که او به آنها اشاره دارد، محقق می‌سازد».

* آزادی به تنهایی سازنده انسان نیست

آزادی به معنای پاره کردن زنجیرها از دست و پای انسان، ارزشی از ارزش‌ها و چارچوبی برای آن‌ها است، اما آزادی به تنهایی سازنده انسان نیست و نمی‌تواند الگوی آرمانی او قرار گیرد. تو نمی‌توانی با پاره کردن این اسارت‌ها، انسانی بسازی و بگویی حالا هرچه می‌خواهی بکن؛ هیچ کس نیست، نه ارباب، نه کشیش، نه پادشاه و نه طاغوتی که تو را به پذیرش دیدگاهی یا انجام کاری مجبور کند. این به تنهایی کافی نیست، پاره کردن زنجیرها و ‌بندها فقط زمینه و چارچوب رشد شایسته بشری را فراهم می‌سازد. اما بشر نیاز به مضمون و محتوا دارد. صرف توانایی بشر برای انجام دادن هر کار کافی نیست؛ این که انسان بتواند در بازار راه برود کافی نیست؛ چگونه رفتن او و اینکه با چه هدفی به بازار برود، مهم است.

منابع :

1 پژوهشی درباره امام مهدی علیه‌السلام (در دست انتشار).

2 پژوهشی درباره امام مهدی علیه‌السلام (در دست انتشار).

3پژوهش‌های قرآنی، ص ١۵٣.